ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਅਧਿਆਪਕ
Mere Piyare Adhiyapak
ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਇੱਕ ਸਥਾਈ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਦੱਸ ਸਕਦਾ ਕਿ ਉਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਦੋਂ ਰੁਕੇਗਾ। ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਰਵੋਤਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਰੱਬ ਤੋਂ ਵੀ ਮਹਾਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਰੂਪ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਮੁੱਲ ਯੋਗਦਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਹਰ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਆਦਰਸ਼ ਅਧਿਆਪਕ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਸੇਧ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਘੁਮਿਆਰ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਦੇ ਬਣੇ ਭਾਂਡੇ ਟੁੱਟ ਜਾਣ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਕ ਅਧਿਆਪਕ ਵੀ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਵੇ। ਜਿਵੇਂ ਘੁਮਿਆਰ ਉੱਪਰੋਂ ਮਾਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਭਾਂਡਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਕਲ ਦੇਣ ਲਈ ਉਹ ਅੰਦਰੋਂ ਹੀ ਹੱਥਾਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਕ ਅਧਿਆਪਕ ਵੀ ਆਪਣੇ ਚੇਲਿਆਂ ਨੂੰ ਤਰੱਕੀ ਦੇ ਰਾਹ ‘ਤੇ ਤੁਰਨ ਲਈ ਦੰਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਝਿੜਕਦਾ ਹੈ।
ਕਬੀਰ ਦਾਸ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ–
“ਗੁਰੂ ਕੁਮਹਾਰ ਸ਼ਿਸ਼ਯ ਕੁੰਭ ਹੈ, ਗੜ੍ਹੀ-ਗੜ੍ਹੀ ਕੱਦ ਕੋਟ,
ਅੰਦਰਲੇ ਹੱਥ ਦਾ ਸਹਾਰਾ, ਬਾਹਰੋਂ ਬਾਹਰੋਂ ਚੋਟ।
ਪਰ ਅਧਿਆਪਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਦਿਲੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਦੀ ਕਾਮਨਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਦਰਸਨ ਗੁਰੂ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।ਗੁਰੂ ਪਰਮਾਤਮਾ ਅੱਗੇ ਪੂਜਣਯੋਗ ਹੈ। ਇਸ ਤੱਥ ਨੂੰ ਕਬੀਰ ਦਾਸ ਨੇ ਸਪਸ਼ਟ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਇਉਂ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਹੈ-
“ਗੁਰੂ ਗੋਵਿੰਦ ਦੋਊ ਖੜੇ, ਕਾਕੇ ਲਾਗੂੰ ਪਾਉਂ ਪਾਇਣ॥
ਬਲਿਹਾਰੀ ਗੁਰੁ ਤੁਮ ਤੇ ਗੋਵਿੰਦ ਦਿਯੋ ਮਿਲਾਇ॥
ਮੈਂ ਚਿਲਡਰਨ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਦੀ ਅੱਠਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹਾਂ। ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਅਧਿਆਪਕ ਦਾ ਨਾਂ ਕਮਲ ਰਾਜਪੂਤ ਹੈ। ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਭੂਗੋਲ ਸਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਸਾਦਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਉੱਚੀ ਸੋਚ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਅਧਿਆਪਕ ਹਨ। ਉਹ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਭੂਗੋਲ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ਲਿਖਣ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਐਮ.ਏ. ਅਤੇ ਪੀ.ਐਚ.ਡੀ. ਹਨ.
ਉਹ ਸਾਫ਼ ਕੱਪੜੇ ਪਾ ਕੇ ਸਕੂਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਦੇ ਪਹਿਰਾਵੇ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ‘ਤੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਵਿੱਚ ਪਿਆਰ, ਦਿਆਲਤਾ, ਦੂਸਰਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਹਮਦਰਦੀ, ਗਰੀਬਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ, ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਣ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਪ੍ਰਤੀ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਵਰਗੇ ਗੁਣ ਹਨ। ਗਲਤ ਗੱਲ ਤੇ ਉਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਉਹਨ ਦਾ ਸਨੇਹ ਅਤੇ ਸੰਜੀਦਗੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਝਿੜਕ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਕਮਲ ਰਾਜਪੂਤ ਵਿਦਿਆਲਿਆ ਦੇ ਕੰਮ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਬਹਿਸ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦਾ ਵੀ ਵਿਕਾਸ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਜੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕਲਾਸ ਵਿਚ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋਣ ਤਾਂ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਲਈ ਵਾਧੂ ਸਮਾਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਹੀਂ ਹਨ ਜੋ ਕਲਾਸਾਂ ਨਹੀਂ ਲਾਉਂਦੇ, ਘਰੇ ਟਿਊਸ਼ਨ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਵਾਧੂ ਸਮਾਂ ਦੇ ਕੇ ਪੜ੍ਹਾਇਆ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਹੈ। ਉਹ ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਪਿਆਰੇ ਹਨ। ਉਹ ਇੱਕ ਆਦਰਸ਼ ਅਧਿਆਪਕ ਹਨ। ਉਹ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪਾਬੰਦ ਹਨ। ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਕੂਲ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਕਦੇ ਲੇਟ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ। ਉਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੀਆਂ ਨਿੱਜੀ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਮਝਦੇ ਹਨ। ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਸਰੀਰਕ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ।
ਇੱਕ ਆਦਰਸ਼ ਅਧਿਆਪਕ ਦੇ ਸਾਰੇ ਗੁਣ ਉਸ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਉਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮਾਨਸਿਕ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਅਧਿਆਪਕ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਅਤੇ ਗੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਮੈਨੂੰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਾਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ‘ਤੇ ਮਾਣ ਹੈ। ਉਹ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਇੱਕ ਆਦਰਸ਼ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਵਿਅਕਤੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਕੋਈ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮਿੱਠੀ ਆਵਾਜ਼, ਸ਼ਾਂਤ ਸੁਭਾਅ, ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਮੈਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਭਰ ਕਰਦੀ ਰਹੇਗੀ। ਅਧਿਆਪਕ ਦੇ ਗੁਣ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ‘ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ।
