ਚਾਹ ਦੀ ਆਤਮਕਥਾ
Autobiography of Tea
ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਹੈ ਨਾ? ਹਾਂ, ਮੈਂ ਚਾਹ ਹਾਂ। ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਪੀਣ ਲਈ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੋ। ਮੈਂ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਚਹੇਤੀ ਹਾਂ ਪਰ ਕੋਈ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਦਾ ਹਾਲ ਜਾਨਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਅੱਜ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਆਤਮਕਥਾ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹਾਂ। ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੇ ਚਾਹੁਣ ਵਾਲੇ ਹੋ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੀ ਕਹਾਣੀ ਨਾ ਸੁਣੇ ਤਾਂ ਕੌਣ ਸੁਣੇਗਾ।
ਮੇਰਾ ਘਰ ਆਸਾਮ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਮੇਰਾ ਜਨਮ ਉੱਥੇ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਚਾਹ ਦੇ ਪੌਦੇ ਪਹਾੜਾਂ ‘ਤੇ ਉੱਗਦੇ ਹਨ। ਮੈਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬਹੁਤ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣਾ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਬੂਟਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚੋਂ ਸੜਨ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਭਾਰੀ ਬਰਸਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਵੇਂ ਪੱਤੇ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਜ਼ਦੂਰ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਇਖਠਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਔਰਤਾਂ ਚਾਹ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਰਦਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਹ ਮੇਰੇ ਪੱਤੇ ਤੋੜ ਕੇ ਆਪਣੀਆਂ ਟੋਕਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੈਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੇਰਾ ਮੁੱਢਲਾ ਰੂਪ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਇਸ ਰੂਪ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਪਛਾਣ ਸਕਦਾ। ਸਾਨੂ ਇੱਕ ਲੰਬੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਲਈ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਸੁੱਕਾ ਕੇ ਅਸਲੀ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
ਅਸੀਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਡਾ ਕੁਦਰਤੀ ਸਵੈ ਖਤਮ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੁੰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਸਾਡੀ ਇੱਕ ਇੱਛਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕੀਤੇ ਭੱਜ ਜਾਈਏ ਪਰ ਕਿੱਥੇ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ? ਸਾਡੇ ਬੱਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਬੇਵੱਸ ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਸੁੱਕ ਕੇ ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਦੁਖੀ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਇਹ ਦੁੱਖ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਵੱਡੇ ਦੁੱਖ ਦਾ ਸਮਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਦੁੱਖ ਵਿੱਚ ਰੋਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ। ਜਦੋਂ ਸਾਨੂ ਭੁਨਿਯਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਡਾ ਵਿਰਲਾਪ ਦੇਖਣ ਯੋਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਠੰਡ ਅਤੇ ਬਰਸਾਤ ਚ ਪਲਦੇ ਹਾਂ। ਗਰਮੀਆਂ ਸਾਨੂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੰਗ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਡੀ ਪੁਕਾਰ ਕੌਣ ਸੁਣੇਗਾ? ਅਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਸਵਾਰਥ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ।
ਅਸੀਂ ਰੋਂਦੇ ਰਹੇ ਤੇ ਭੁੰਨਦੇ ਰਹੇ। ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਸਵਾਰਥ ਲਈ ਬੱਕਰੀ ਅਤੇ ਮੁਰਗੀ ਨੂੰ ਹਲਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸਾਡੀ ਵੀ ਇਹੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਭੁੰਨਿਆ ਗਿਆ ਤੇ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਅਸਲੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। ਸਾਡੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਸਾਡੇ ਪੱਤਿਆਂ ਜਿਨੀਂ ਨਰਮ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਚਾਹ ਓਨੀ ਹੀ ਸੁਆਦੀ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਕਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭੇਜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਗੋਦਾਮ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲ ਕੇ ਸਥਾਨਕ ਦੁਕਾਨ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। ਉਥੋਂ ਤੁਸੀਂ ਮੇਨੂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਲੈ ਆਏ। ਮੈਨੂੰ ਕਾਗਜ਼ ਦੇ ਪੈਕਟ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢ ਕੇ ਡੱਬੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ। ਅੱਜ ਮੈਨੂੰ ਉਬਲਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣ ਲਈ ਡੱਬਾ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਸੀ ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਬਹੁਤ ਦੁੱਖ ਹੋਇਆ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਪਤਨੀ ਚਾਹ ਬਣਾਉਣੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੀ। ਉਸਨੇ ਮੈਨੂੰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪਾ ਕੇ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਤੱਕ ਉਬਾਲਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਪਿਆਲੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਕੇ ਤੁਹਾਨੂ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਚਾਹ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਇਹ ਤਰੀਕਾ ਗਲਤ ਹੈ। ਚਾਹ ਨੂੰ ਉਬਲਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਪਾ ਕੇ ਅੱਗ ਤੋਂ ਉਤਾਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਬਰਤਨ ਵਿੱਚ ਢੱਕ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਚੀਨੀ ਮਿਲਾ ਕੇ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਇਸ ਲਈ ਸੁਆਦ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਬੂ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਿਲੇਗਾ। ਯਾਦ ਰੱਖੋ, ਮੈਂ ਭੇਤ ਇੱਕ ਦੱਸ ਰਹੀ ਹਾਂ।
